İsrail‘de on binlerce Ultra-Ortodoks Yahudiler (Haredi), zorunlu askerliği protesto etti. “Milyonluk yürüyüş” adı altında düzenlenen zorunlu askerlik karşıtı gösterinin adresi Batı Kudüs oldu.
İsrail‘de Haredi kesimi askerlikten muaf tutacak bir yasa talep eden ve zorunlu askerliğe karşı çıkan on binlerce kişi, İsrail‘in birçok bölgesinden, Batı Kudüs’teki Yitzhak Navon tren istasyonunda toplanmaya başladı. Çok sayıda hahamın destek çağrısı yaptığı Ultra-Ortodoksların gösterisi nedeniyle Batı Kudüs’te tren seferleri askıya alındı.
Öte yandan Harediler, gösteriye katılımı zorlaştırmak için Tel Aviv’den Batı Kudüs’e tren seferlerinin askıya alınmasına da tepki gösterdi. Ayrıca katılımı zorlaştırma kapsamında Batı Kudüs’e giden bazı yollar araç trafiğine de kapatıldı.
Gösteri nedeniyle hayatın durma noktasına geldiği Batı Kudüs’te, 2 bin polis görevlendirdi. On binlerce Haredinin katıldığı gösterilerin İsrail‘de son yıllarda yapılan en büyük dini protesto olduğu belirtiliyor.
İsrail basınındaki haberlere göre, İsrail polisi gösteriye 300 bin kişinin katılımını beklerken Haredi kaynaklar, sayının 500 bine çıkabileceğini aktardı. Gösterinin, Başbakan Binyamin Netanyahu ile Ultra-Ortodoks partiler arasındaki krizin devam ettiği süreçte düzenlenmesi dikkati çekti.
Yeşiva (Tevrat okulu) öğrencilerini zorunlu askerlikten muaf kılacak yasanın çıkmaması nedeniyle daha önce hükümetteki görevlerinden istifa eden Ultra Ortodoksların partisi Şas, sorunun bir türlü çözülememesi üzerine geçen hafta milletvekillerinin koalisyondaki görevlerinden istifa ettiğini duyurmuştu.
İsrail yasalarına göre 18 yaşını geçen herkesin zorunlu askerlik hizmetini yapması gerekirken Haredilerin askerlikten muaf tutulması yıllardır ülkede tartışılıyordu. Gazze Şeridi başta olmak üzere İsrail’in Ekim 2023’ten bu yana bölgede yükselen saldırganlığı nedeniyle asker ihtiyacının artmaya başlamasıyla Haredilerin askere alınması gündeme gelmişti.
İsrail Yüksek Mahkemesi, 25 Haziran 2024’te Haredi erkeklerin zorunlu askerlikten muaf tutulmasının yasal dayanağının bulunmadığına ve askerliğe uygun olanların göreve alınması gerektiğine karar vermişti.
Haredilerin askerlikten muaf tutulmasını sağlayacak bir yasanın çıkarılmaması nedeniyle Netanyahu’nun Haredi koalisyon ortakları meclisi boykot etmeye başlamış ve meclisin fesih oylamasına kadar varan bir siyasi krize neden olmuştu. Sorun çözülememiş olmasına rağmen fesih oylamasında yeterli çoğunluk sağlanamamıştı.
İsrail Meclisi Dışişleri ve Savunma Komitesi Başkanı Yuli Edelstein’in son hazırladığı taslağın taleplerini karşılamadığını belirten “Degel HaTorah” ve “Agudat Israel” partilerinin oluşturduğu Birleşik Tevrat Yahudiliği İttifakı, 7 milletvekiliyle hükümetten istifalarını açıklamış, böylece Netanyahu hükümetini 61 milletvekiliyle bırakmıştı. Şas’ın hükümetten çekilme kararıyla Netanyahu hükümeti, azınlık hükümetine dönüşmüştü.
